NHÂN 2 TRƯỜNG HỢP GẮP DỊ VẬT PHẾ QUẢN THÀNH CÔNG TẠI BỆNH VIỆN C ĐÀ NẴNG
Trường hợp thứ nhất: Bệnh nhân LV H., nam 80 tuổi, trú tại P.An Hải Đông, Sơn Trà, Đà Nẵng. Vào viện ngày 9/3/2020, vì ho, khò khè. Bệnh nhân khai trước nhập viện 4 ngày đang ăn tô mì quảng thì bị sặc, ho nhiều, tím tái vào cấp cứu tại BV 199, tại đây được chẩn đoán dị vật phế quản, tuy nhiên do không có nội soi phế quản nên cho ra viện để chuyển đến Bệnh Viện C Đà Nẵng. Bệnh nhân tin tưởng nhập BVC ĐN, tại đây được chụp CT Ngực, kết luận tại vị trí phế quản trung gian phổi phải có cấu trúc giống mô mềm gây hẹp lòng phế quản tương ứng. Khoa Nội Hô Hấp phối hợp với Khoa Thăm dò chức năng và Phòng mổ, tiến hành nội soi phế quản gây mê lấy ra được dị vật tại phế quản gốc trái nghi hạt đậu phụng (nửa hạt đậu phụng). Sau thủ thuật, bệnh nhân hết ho, hết khò khè, cảm giác khỏe, tâm lý hết lo lắng, xin ra viện.
Trường hợp thứ hai: Bệnh nhân T P., nam 61 tuổi, địa chỉ P. Tam Thuận, Thanh Khê, Đà Nẵng. Vào viện ngày 23/3/2020, vì ho kéo dài. Cách đây 2 năm, bệnh nhân sau khi húp những cọng bún cuối cùng trong tô bún giò thì ho sặc sụa, tím tái, có cảm giác như sắp chết theo như những lời bệnh nhân kể lại, sau đó bệnh nhân có đi nội soi dạ dày để gắp dị vật ra nhưng bác sĩ nội soi tìm mãi không ra. Bệnh nhân sau đó ho dai dẵng nhiều đợt suốt 2 năm, đi khám và chụp phim phổi rất nhiều nơi tại các bệnh viện và phòng khám tư tại Đà Nẵng và cả Huế, nhưng vẫn không điều trị dứt ho. Trong mùa dịch Covid-19, vì ho nên bệnh nhân càng lo lắng nhiều đến nỗi ám ảnh trong cả giấc ngủ. Trong một đêm khó ngủ, bệnh nhân như có ai đó mách bảo phải lấy vật lạ trong phổi ra. Bệnh nhân được khuyên đến Bệnh Viện C Đà Nẵng để chụp CT Ngực, kết quả trả lời nhanh chóng là dị vật cản quang ở phế quản gốc – phế quản trung gian bên phải. Bệnh nhân được hội chẩn và nhanh chóng tiến hành nội soi phế quản với ê kip như trên đã gắp thành công dị vật là một mảnh xương nghi xương heo, hình tam giác có ngạnh đang hoại tử đen, bám vào phế quản gốc-trung gian bên phải như hình ảnh dưới. Sau khi tỉnh dậy, bệnh nhân cảm giác thở dễ bình thường, và nói rằng giá như tới Bệnh Viện C Đà Nẵng sớm hơn.
Dị vật phế quản hiếm gặp nhưng cũng thường hay xảy ra ở người cao tuổi, phản xạ nuốt kém. Bệnh Viện C Đà Nẵng, từ ngày triển khai nội soi phế quản hơn 20 năm nay đã cứu sống nhiều trường hợp dị vật phế quản: nhiều bệnh nhân hóc xương cá, hóc củ nghệ, kể cả có trường hợp đĩa sống chui vào và hút máu khí quản một bệnh nhân người dân tộc Cờ Tu, huyện Đông Giang, Quảng Nam mà một bệnh viện tư tại Đà Nẵng đã bó tay. Các trường hợp dị vật phế quản khiến bệnh nhân có hội chứng xâm nhập, ho kéo dài, đôi lúc tưởng chừng như bị hen phế quản, u phổi,..Một số trường hợp có thể gây biến chứng xẹp phổi, áp xe phổi, áp xe trung thất. Nội soi phế quản là một trong những phương pháp phổ biến để lấy dị vật đường thở với ít xâm lấn, nhanh chóng và an toàn. Trình độ của ê kíp nội soi phế quản can thiệp bao gồm bác sĩ nội soi hô hấp, gây mê hồi sức, chẩn đoán hình ảnh với sự hậu thuẫn của ngoại lồng ngực góp phần vào thành công của nội soi phế quản lấy dị vật. Cần tuyên truyền cho người lớn tuổi cẩn thận trong ăn uống tránh sặc thức ăn nhất là xương cá, xương động vật. Phải nghĩ đến hội chứng xâm nhập do dị vật phế quản trong các trường hợp ho kéo dài, trong các trường hợp này cần chụp CT ngực và tiến hành nội soi phế quản sẽ giúp ích rất nhiều trong chẩn đoán và điều trị
BS Đặng Văn Ninh